donderdag 6 februari 2014

Leesverslag Een nagelaten bekentenis, Marcellus Emants Stromingsboek 1880-1940

Algemene informatie

A.  Standaardtitelbeschrijving

Auteur: Marcellus Emants
Titel: Een nagelaten bekentenis
Plaats van uitgave: Amsterdam
Jaar van uitgave: -
Eerste druk: 1894
Aantal pagina’s: 230

B. genre
Een nagelaten bekentenis is een psychologische roman, omdat je meegaat in de gevoelens en de emoties van de hoofdpersoon.

C. korte samenvatting[1]

Het verhaal beschrijft het leven van Willem Temeer. Hij heeft zijn vrouw Anna vermoordt en beschrijft in zijn nagelaten bekentenis hoe hij tot zijn daad is gekomen.
Hij vertelt over zijn jeugd. Als schooljongen was hij altijd erg schuw, laf, egoïstisch en bang. Hij had helemaal geen eerzucht; hij begreep niet waarom de andere jongens onderling streden om de beste te zijn. Gevechten ontweek hij altijd. Gedurende zijn puberteit steeg zijn interesse naar meisjes, maar durfde nooit de eerste stap te zetten. Zijn eerste relatie was met Mina, een meisje dat hij 2 keer per week zag tijdens tekenles. Het contact met haar verwaterde echter. Alhoewel hij slaagt voor de HBS, zakt hij expres voor het toelatingsexamen van de polytechnische school in Delft. Zijn vader is niet kwaad, maar boort zijn zoon wel de grond in, waarna zijn moeder er nog een schepje bovenop doet. Zijn vader belandt uiteindelijk in een gesticht en sterft daar. Een tijdje later sterft ook zijn moeder. Hij voelde echter geen emoties. Meneer Bloemendael, een verre neef krijgt het voogdijschap over Willem, maar omdat Willem niet verder wil studeren, of een baan wil zoeken, laat hij hem maar meerderjarig verklaren. Willem krijgt hierdoor de beschikking over een groot vermogen en gaat reizen. Dit bevalt hem echter ook niet zo. In Zwitserland ontmoet hij wel een Zweedse, waarmee het aanvankelijk wel klikt, maar door een Amerikaan loopt dit op niets uit. Hij keert terug naar Nederland en gaat een boek schrijven en gaat een autobiografie schrijven. De uitgeverij stuurt het echter terug en zegt dat het verhaal onbelangrijk is. Willem ziet dit als een veroordeling van zijn leven en neemt dit zwaar op. Na twee jaar een baan te hebben gehad in de Achterhoek, gaat hij met een zielsverwant terug naar Amsterdam. Op zijn dertigste gaat Willem denken aan trouwen, omdat hij niet zijn hele leven alleen wil blijven. Hij herinnert meneer Bloemendael en trouwt met zijn dochter, Anna Bloemendael. Na twee jaar wordt Anna zwanger en ze krijgen een kind. Willem voelt echter niets voor het kind en is zelfs opgelucht als het kind anderhalf jaar later sterft. Anna merkt dit en vanaf dan gaat hun huwelijk alleen nog maar bergafwaarts. Anna komt in contact met hun nieuwe buurman, de ex-dominee Van Kantere. Willem wordt jaloers als Anna contact houdt met Van Kantere. Willem en Van Kantere wandelen wel eens samen en dan vertellen ze elkaar over hun levens, waaruit blijkt dat ze veel overeenkomsten hebben.
Als Willem merkt dat de ex-predikant meer wil met zijn vrouw dan normaal contact is Willem helemaal jaloers. Tijdens een opvoering van de opera Carmen ontmoet Willem de prostituee Carolien. Hij krijgt een realtie met haar, maar vindt het jammer dat ze het alleen doet voor het geld, maar zoals Willem schrijft; “Maar is een roos minder mooi, als hij gevoed wordt met drek?”. De wensen van Carolien worden steeds hoger en ze gaat ook andere mannen zien. Willem wil dit niet en wil met Carolien naar het buitenland. Hij neemt zijn effecten op en gaat naar huis. Daar merkt hij dat Anna de deur open heeft gelaten. Hij ziet twee flessen met Chloraal (slaapmiddel) staan en besluit de slaperige Anna een overdosis te laten nemen. Anna sterft en Willem meldt het als zelfmoord, hij heeft er geen emoties over. Na de dood van zijn vrouw heeft hij de dwangmatige behoefte om zijn bekentenis te schrijven. Hij vraagt zich uiteindelijk af of hij Carolien nog zal durven bezoeken en alles op te biechten, maar meer lezen we daar niet over.



Specifieke opdracht: verwerkingsvragen

A.  Noteer puntsgewijs de kenmerken van je stroming.
De stroming van het boek is naturalistisch, de kenmerken van deze stroming zijn:
1.       De personale vertelswijze overheerst in het verhaal
2.       De roman heeft vaak een hoofdpersoon die erg nerveus/zieke en of zwak is
3.       Het plot is in grote lijnen de geschiedenis van een ontnuchtering
4.       Het karkater van de hoofdpersoon wordt bepaald door erfelijkheid opvoeding en milieu
5.       Er is sprake van veel belangstelling voor seksualiteit
6.       Het verhaal kent een natuurlijke dialoog, ze worden dan ook zo uitgebreid mogelijk beschreven.

B.  Licht de kenmerken die je bij a. genoemd hebt toe met voorbeelden uit de tekst

Kenmerk 1: De personale vertelswijze overheerst in het verhaal

Dit is ook in een nagelaten bekentenis van toepassing, het verhaal wordt namelijk verteld vanuit de ik-persoon.  Namelijk vanuit de hoofdpersoon,Willem Termeer.

Kenmerk 2:  De roman heeft vaak een hoofdpersoon die erg nerveus/zieke en of zwak is.

Het nerveuze karakter van Willem Termeer komt vaak terug in het gebied, hij is over veel dingen erg zenuwachtig. Voorbeelden hiervan zijn:

‘ als gewoonlijk wist ik in mijn zenuwachtigheid geen woorden te vinden voor al de gedachten , die rondspookten door mijn brein’  Pagina 157

Een voorbeeld  van de slapheid komt naar voren in bijvoorbeeld pagina 172, daar staat namelijk:
Bevend en gloeiend van zenuwachtigheid bleef ik nog een poos stil achter de deur staan, om langzamerhand mijn zelfbedwang terug te kunnen vinden.’

Kenmerk 3: Het plot is in grote lijnen de geschiedenis van een ontnuchtering

Dit is ook van toepassing op de hoofdpersoon. En wordt zelfs aantallen keren in het boek genoemd, een voorbeeld hiervan is pagina 137:

Is alles niet een illusie en is de illusie niet alles?’

Hier is sprake van de geschiedenis van een ontnuchtering.


Kenmerk 4: Het karkater van de hoofdpersoon wordt bepaald door erfelijkheid opvoeding en milieu

De hoofdpersoon, Willem Termeer, beschrijft het hele boek door zijn persoonlijkheid. En dat hij zijn persoonlijkheid zou willen veranderen, maar dat dit helaas niet lukt door erfelijkheid, opvoeding en milieu.  Toch heeft hij er wel enigszins vrede mee, want hij beseft wel dat het zo is. En ook dat hij dit niet kan veranderen.

Kenmerk 5: Er is sprake van veel belangstelling voor seksualiteit

Willem gaat in het boek naar Carolien toe, zij werkt in een bordeel.  Dit is natuurlijk in de tijd waar dit boek geschreven is erg vernieuwend om dat zo uit te spreken. Maar dit wordt wel besproken omdat er veel belangstelling naar seksualiteit is in het naturalisme.  Dit komt dan ook op deze manier terug in het boek.

Kenmerk 6:  Het verhaal kent een natuurlijke dialoog, ze worden dan ook zo uitgebreid mogelijk beschreven.

Dit komt ook terug in het boek, de dialogen worden erg uitgebreid beschreven. Net alsof je er echt bij was. Soms is één dialoog wel meerdere bladzijdes lang. Wat personen tegen elkaar zeggen in dialogen klinkt ook heel spontaan en natuurlijk.

C.   Leg uit welke mate het door jou gekozen boek een exponent is van de betreffende stroming.

De roman Een nagelaten bekentenis bevat alle kenmerken van het naturalisme erg duideijk, en er bestaat dan ook geen twijfel over dat het een naturalistische roman is. Verder is dit ook een erg kenmerkend boek voor deze stroming en wordt erg gewaardeerd. De auteur van het boek, Marcellus Emants[2], wordt dan ook gezien als een van de belangrijkste schrijvers binnen deze stroming.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten